Βρίσκεστε εδώ: Αρχική Σελίδα >> Ιστορία του Φωτός >> Αρχαία Φιλοσοφία >> Αρχαία Κοσμολογία
Στα πολλά τους ταξίδια οι Έλληνες μπόρεσαν να έρθουν σε επαφή με άλλους λαούς και τις ιδέες τους. Έτσι έμαθαν πολλά και κάποια από αυτά που έμαθαν τα χρησιμοποίησαν για να κατασκευάσουν μια πρώτη κοσμολογία. Οι πρώτοι ναυτικοί προσανατολίζονταν απ' τα ουράνια σώματα και τις τροχιές τους κάθε νύχτα στον ουρανό. Κάποιες περιοδικότητες στις παρατηρούμενες τροχιές τους έμαθαν κάτι πιο σημαντικό: Ότι οι περιοδικότητες αυτές πιθανόν να μην προέκυπταν από τα καπρίτσια των Θεών, αλλά από κάποιους φυσικούς νόμους. Ανάλογα συμπεράσματα βγήκαν απ' τη διαδοχή των εποχών. Βέβαια, το να συνειδητοποιήσει κανείς αυτό δεν ήταν μια διαδικασία εύκολη ούτε άμεση. Χρειάστηκαν αιώνες να περάσουν, αλλά το αποτέλεσμα ήταν εξαίσιο. Από εκεί προέκυψε η επιστήμη.
Έτσι η μυθολογία άρχισε σιγά σιγά να καταρρίπτεται και στη θέση της να έρχεται μία άποψη για το σύμπαν βασισμένη στη νόηση και την εξαγωγή από αυτή συμπερασμάτων. Πρώτος ο Αναξαγόρας απ' τις Κλαζομενές θεώρησε ότι το φως της σελήνης δεν είναι δικό της, αλλά προέρχεται απ' τον ήλιο και ότι οι εκλείψεις της προκαλούνταν απ' την παρεμβολή της Γης μεταξύ της σελήνης και του ήλιου. Ακόμα, πίστευε ότι ο ήλιος ήταν ένα κομμάτι λιωμένου σιδήρου, μεγαλύτερο απ' τη Πελοπόννησο. Ο Θαλής απ' τη Μίλητο, το 585 π.Χ. προέβλεψε την έκλειψη του ήλιου, μελετώντας στοιχεία των Βαβυλώνιων. Κατά την περίοδο αυτή προτάθηκαν κι άλλες ιδέες, όπως αυτή του αιώνιου σύμπαντος απ' το Δημόκριτο και της σφαιρικής ακίνητης γης απ' τον Παρμενίδη.
Ένα δείγμα της λογικής των αρχαίων Ελλήνων, η οποία εξήγαγε συμπεράσματα από υπαρκτά στοιχεία, είναι αυτό του Αναξαγόρα, ο οποίος θεώρησε ότι οι μετεωρίτες, που φαίνονταν να πέφτουν απ' τον ουρανό, δεν ήταν παρά κομμάτια σφαιρικά, που προέρχονταν απ' την ίδια τη γη. Αυτά τα κομμάτια είχαν αποσπαστεί απ' τη γη εξαιτίας της πολύ γρήγορης περιστροφής της, αλλά μόνα τους έπαυαν να περιστρέφονταν τόσο γρήγορα, οπότε έπεφταν και πάλι στη γη. Αυτές οι πρώτες προσπάθειες εξήγησης του σύμπαντος από τις υπάρχουσες γνώσεις μπόρεσαν να δώσουν λογικές απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα για το σύμπαν.
Ο Αναξιμένης απ' τη Μίλητο πρότεινε τέσσερα στοιχεία, απ' τα οποία προέκυπταν τα πάντα. Αυτά ήταν η γη, ο αέρας, το νερό και η φωτιά. Αυτό βέβαια δεν έγινε καθολικά αποδεκτό. Ο Δημόκριτος προχώρησε ακόμη παραπέρα λέγοντας ότι τα πάντα αποτελούνται από άτομα (α-τομή, αυτό που δεν μπορεί να χωριστεί σε τίποτα πιο μικρό), που ήταν τα πρωτόλεια κομμάτια ύλης. Τα άτομα αυτά δεν προσδιορίζονταν στο σχήμα και το μέγεθος, αλλά εύκολα καταλαβαίνει κανείς πόσο σημαντική ήταν η σύλληψη αυτής της ιδέας.
Περισσότερα για το Δημόκριτο