Βρίσκεστε εδώ: Αρχική Σελίδα >> Ιστορία του Φωτός >> Ο Αιθέρας >> Χρήσιμος Αιθέρας;

Χρήσιμος Αιθέρας;

Προσπαθώντας να αντιληφθούμε αυτήν την ανθρώπινη επινόηση, ας δούμε γιατί ο αιθέρας θεωρούνταν κάτι το υπαρκτό. Ας υποθέσουμε ότι μία μέρα χωρίς αέρα κάποιος τρέχει με το κάμπριο αυτοκίνητό του σε ένα δρόμο. Το αυτοκίνητο, για κακή τύχη του οδηγού δεν έχει παρμπρίζ. Όταν το αυτοκίνητο επιταχύνεται, τότε ο οδηγός θα νιώθει στο πρόσωπό του τον «άνεμο του αιθέρα». Σύμφωνα, δηλαδή με την παραπάνω λογική, ο αέρας ισοδυναμεί με τον άνεμο του αιθέρα και το αυτοκίνητο με τη γη. Άρα μπορεί να γίνει αντιληπτός ο άνεμος του αιθέρα; Προφανώς ναι.

EtherAν τώρα την ίδια μέρα, στο ίδιο αυτοκίνητο υπάρχει κι ένας συνεπιβάτης στο πίσω κάθισμα, τότε ο συνεπιβάτης θα μπορεί να ακούει την ομιλία του οδηγού, αλλά ο οδηγός όχι του συνεπιβάτη, καθώς το αυτοκίνητο θα τρέχει. Ακριβώς αντίστοιχα, καθώς εμείς βρισκόμαστε πάνω στη γη, το φως των αστεριών θα φτάνει σε μας και στη συνέχεια, εξαιτίας του άνεμου του αιθέρα, θα συνεχίζει την πορεία του. Κι επειδή σε διαφορετικές στιγμές ο άνεμος αυτός θα αλλάζει κατεύθυνση και με δεδομένη την κίνηση της γης, θα είναι φυσιολογικό να βλέπουμε τους αστέρες σε διαφορετικές θέσεις. Η εικόνα αυτή φαίνεται καλύτερα στο σχήμα δεξιά. Κι έτσι εξηγούνται οι πορείες των αστέρων!

Ο αιθέρας λοιπόν, απ' τη στιγμή που υπήρχε θα έπρεπε να είναι παντού, δηλαδή να μην αφήνει καθόλου κενό χώρο και πουθενά. Αλλιώς πώς θα μπορούσαν να ισχύουν οι θεωρίες για το φως παντού; Αυτό όμως σήμαινε ότι το περίεργο ένδυμα της φύσης θα έπρεπε να μη φέρει καμία απολύτως αντίσταση στην κίνηση σωμάτων όπως οι αστέρες, οι πλανήτες κ.λπ. Αν ο αιθέρας δε διαταράσσει την ύλη στην κίνησή της, δε θα πρέπει να υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα στα μόρια του αιθέρα και τα μόρια της ύλης. Όμως γνωρίζουμε ότι κατά τη διέλευσή του φως μέσα από κάποιο υλικό, π.χ. το γυαλί ή το νερό αλλάζει την ταχύτητά του. Πώς όμως να δικαιολογηθεί ο αιθέρας; Ήταν το μόνο «υλικό» που είχε τόσο ξεχωριστές ιδιότητες; Ήταν το μόνο υλικό που (για να μπορέσουν να κάνουν και κάποιες λογικές σκέψεις οι επιστήμονες) τα μόρια του αλληλεπιδρούσαν με τα μόρια της ύλης με τρόπο που αλληλοεξεδετέρωνε τις επιδράσεις και τελικά το αποτέλεσμα ήταν να μην υπάρχει κανένα αποτέλεσμα;

Ας υποθέσουμε τώρα ότι ένα άνθρωπος βρίσκεται μέσα στο βαγόνι ενός τρένου, που κινείται κι απ' έξω υπάρχει ένας δεύτερος άνθρωπος, ο οποίος είναι σε θέση να βλέπει τι γίνεται μέσα στο τρένο, ας πούμε ότι το τρένο αυτό είναι διαφανές. Όταν ο άνθρωπος μέσα στο τρένο στείλει ένα φωτεινό σήμα προς κάποια κατεύθυνση, τι μπορούμε να πούμε για την κίνηση του φωτός μέσα στον αιθέρα;

Ο αιθέρας συμπαρασύρεται απ' το δωμάτιο, καθώς το τρένο κινείται; Είναι πραγματικά δύσκολο να απαντήσει κανείς σε αυτό το ερώτημα. Αν το βαγόνι είναι κλειστό, είναι λογικό να σκεφτούμε ότι ο αιθέρας συμπεριφέρεται όπως ο αέρας. Δηλαδή, συμπαρασύρεται απ' το κινούμενο βαγόνι. Αλλά κι αυτή η σκέψη είναι λίγο αφελής, καθώς μέσα στον αιθέρα είναι «βυθισμένη» η ύλη κι αυτός διεισδύει παντού. Δεν υπάρχει κλειστή πόρτα για τον αιθέρα. Απ' την άλλη μεριά, δεν είναι εξίσου λογικό να έχουμε μια εικόνα διαφορετική για τον αιθέρα, ότι δηλαδή, είναι κάτι σαν το νερό της θάλασσας, μέσα στο οποίο ταξιδεύει ένα καράβι; Ο αιθέρας εδώ δεν παρασύρεται από τίποτα, απλώς επιτρέπει την κίνηση. Δηλαδή, στην πρώτη περίπτωση ο αιθέρας συμπαρασύρονταν απ' το βαγόνι, ενώ στη δεύτερη έμενε ακίνητος και μέσα του «έπλεε» το βαγόνι.

Η κατάρριψη της μηχανιστικής αντίληψης

Το παραπάνω δίλημμα ήταν αρκετά ισχυρό από μόνο του για να αμφισβητήσει την παρουσία του αιθέρα. Και σαν αυτό είχαν υπάρξει πάρα πολλά.

Σχετικοί Σύνδεσμοι (εξωτερικές σελίδες)